Kanser hastasının bakımında sosyal kişisel çalışmanın önemi

Abstract

ÖZET Günümüzde kanser sadece fizikel bir hastalık olmayıp aynı zamanda psikososyal güçlüklere yol açma potansiyeli en yüksek olan hastalıklardan biri olarak tanınmaktadır. Kanser doğası ve tedavi koşullan nedeniyle tedaviye iyi cevap veren- vakalarda bile kronik psiko-sosyal stres faktörüdür. Çünkü kanserle karşılaşan kişiyi tanı konduğu andan itibaren kendisini, ailesini ve yakınlannı psikososyal yönden birçok değişim beklemektedir. Cevaplandırılması gereken birçok soru, çözüm bekleyen birçok problem ortaya çıkmaktadır. Kanser hastasının korku ve çelişkilerini yenmek için emosyonel onarıma, psikososyal adaptasyonu için psikososyal desteğe çok fazla gereksinimi vardır. Çeşitli alanlardaki problemlerin anlaşılarak doğru bir tıbbi psikososyal tedavinin planlanması için doktor, hemşire, sosyal çalışma uzmanı, psikolog, gibi elemanlardan oluşan bir ekip çalışması gerekmektedir. Verilen sağlık hizmetlerinden en üst düzeyde yarar sağlanmasında tıbbi sosyal çalışma biliminin sağlık ekibi içinde yeri ve önemi büyüktür. Sosyal çalışma bilimi, kişilerin, grupların ve toplumların psikososyal adaptas yonlarını sağlamaya çalışmaktır. Tıbbi sosyal çalışmanın amacı hastalığın şiddeti ni azaltmak ve tıbbi tedavinin etkisini artırmaktır. 56Kanser tedavisinde sosyal çalışmanın önemi, kanser tedavisinin psikososyal etkilerinden kaynaklanmaktadır. Bu etkilerin özetle 3 büyük karakteristiği ise şöyledir: 1. Kronik bir hastalık olması, 2. Aile tanısı olması, 3. Öldürücü bir hastalık olması. Tezimizde sosyal çalışmanın birey düzeyindeki uygulama tekniği olan Sosyal Kişisel Çalışma yöntemi kullanılmıştır. Sosyal Kişisel Çalışma; kişinin kendi kendine problemlerini çözmekte yeter li olmadığı durumlarda, karşılaştığı problemlerle uğraşabilmesi için kişisel yeteneklerini geliştirmede ve bu yeteneklerini kullanmasına yardım ederek kişi ile çevresi arasında daha iyi bir uyum yaratma amacını güden bir bilim ve sanattır. İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsünde Şubat - Aralık 1993 döneminde yatarak tedavi gören hastalar arasında Kişisel Sosyal Çalışma tekniği esas alınarak bu çalışmanın amacı doğrultusunda çalışılmıştır. Deney ve Kontrol grupları 30'ar kişiden oluşan yetişkin hastalardı. Psikososyal Anket Formu, Hamilton Depresyon ve Anksiyete skalalan kullanılarak psikososyal güçlüklerin yaygınlığı ve psikolojik bozuklukların düzey leri tespit edildi. Deney grubu ile Kişisel Sosyal Çalışma yönteminden yararlanılarak bu sorunların çözümüne olan katkısı, çalışma sonrası 2. bir ölçüm yapılarak istatistiksel anlamlılık testleriyle saptandı. Deney grubunun sonraki depresyon ve anksiyete düzeylerinde önceki ölçümlerine göre istatistiksel olarak (P < 0.05 düzeyinde) anlamlı fark bulundu. Araştırma bulgularımız; kanser hastasının bakım ve tedavisinde psikososyal desteğin ihtiyaç ve önemini ortaya koymaktadır, her koşulda tedavi ekibinin içinde sosyal çalışma uzmanının da yer almasının daha etkin sağlık hizmetlerine ulaşmakta önemli bir unsur olduğunu göstermektedir. 57

SUMMARY Recently cancer is known not only as a physical disease, in the same time, as an illness that can cause psychosocial difficulties with high potential. Because of the nature and treatment of the illness, cancer is typically an ongoing stressor that exacts continual psychosocial adjusments even in the best of cases. Because there is psychosocials a number of changes in the patients, his family's and in the relative's life style waiting, since he has faced the positive diag nosis. There arise a large number of questions to be answered and a large num ber of problems to be solved. Cancer patient needs much more emotional support to fight with his fear and confusion, must psychosocials supported to help his adaptation. By realizing the problems correctly in various areas, there needs a teamwork with doctor, nurse, medical social worker, psychologist, labourant and radiologist in order to plan a medical psychosocial treatment. Medical social work intends to provide the psychosocial adaptations in indi vidual, groups and communities. The aim of Medical Social Work is to decrease the severity of the medical treatment. Because of its psychosocial effects, psychosocial work (therapy) has an importance in cancer treatment. Shortly 3 major characteristics of these effects are as followed below : 581. Cancer as a chronic illness. 2. Cancer as a family disease. 3. Cancer as a fatal disease. In this thesis, Social Case Work technique Social Case Work technique, which is an individual practise technique of social work, has applied. Social Case Work is a science and art aims at helping the person on his insuf ficiency of solving problems by himself and to improve his skills to cope with his difficulties on his adaptation with the environment. By applying the Social Case Work, this research is completed among the hospitalized patients who have had a treatment in the Institute of Oncology in Istanbul Medical Faculty during the February and the March in 1993. As the environmental and the control groups 30 adults have evaluated for each. In this thesis, the range of the psychosocial difficulties and and the level of the psychological disorders have been examined by using Psychosocial Questionnaire Form, Hamilton Depression and Anxiete Scales. The experimental group and Social Case Work technique with its supplement to solve the problems, are statistically compared with the second measurement on significancy tests. It has been found that there exists a significant difference for the experimental group on depression and anxiete levels, comparing to the first measurement (p<0.05). The results of thesis we may conclude that psychosocial support is an impor tant fact in caring and treating cancer patients. It proves us that there must be a social worker in a medical group besides the doctors, nurses, psychologist and the others. It also shows us that a social worker is an important element to achieve better and more effective health services. 59