3-sübstitüe-4-açil-, ve 3,4-diaçil-1,2,4-oksadiazol-5(4H) on`ların alkollü amonyak ile reaksiyonları, bazı 1,2,4-oksadiazol ve 1,2,4-triazol türevleri

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, değişik 3, 4-disübstitüe-l, 2, 4-oksadiazol- 5 (4H) -on' larm alkollü amonyak ile verdikleri reaksiyonlar incelenmiştir. 1, 2,4-Oksadiazol-5 (4H)-on halkasının 3- yerinde fenil ve 4- yerinde etoksikarbonil, asetil ve benzoil grupları içeren XIV, XV ve XVI bileşikleri sentez edilmiş ve bu bileşiklerin alkollü amonyak ile muamelesinde 3-f enil-1, 2, 4-oksadiazol- 5(4H)-on (VIII) un amonyum tuzu (Villa) oluşmuştur. Aynı halkanın 3- yerinde metil ve 4- yerinde etoksi karbonil, asetil ve benzoil grupları içeren XVII, XVIII ve XIX bileşikleri de sentez edilmişler ve bunların alkollü amonyak ile muamelesi 3-metil-l, 2,4-oksadiazol-5 (4H) -on (IX) un amonyum tuzu (IXa) nu vermiştir. Çalışmamızda elde edilen ve aynı halkanın 3- yerinde etoksikarbonil ve 4- yerinde asetil ve benzoil içeren XXI ve XXII bileşiklerinin alkollü amonyak ile muamelesinde ise, koşullara bağlı olarak, değişen oranlarda etil 1, 2, 4-oksadia- zol-5 (4H)-on-3-karboksilat (XX) in amonyum tuzu (XXa) ile 1, 2,4-oksadiazol-5 (4H)-on-3-karboksamid (V) in amonyum tuzu (Va) yanyana oluşmuşlardır. Diet il l,2,4-oksadiazol-5(4H)-on-3,4-dikarboksilat (IV) m alkollü amonyak ile muamelesinde de yanyana XXa ve Va- 2 - bileşikleri oluşmuş, fakat literatürde aynı koşullar altında oluştuğu belirtilen etil 4,5-dihidro-lH-l, 2, 4-triazol-5-on-3- karboksilat (VII) elde edilememiştir. Diğer taraftan çalışmamızda, etil oksamat (O-etoksikar- bonil)oksim (II) in ısıtılmasıyla, XX bileşiği yanında, e.n. 56 olan bir bileşik elde edilmiş, bu bileşiğin tetraetil l,4-dihidro-l,2,4,5-tetrazin~l,3,4,6-tetrakarboksilat (XXIII) olduğu elementel analiz sonuçları ve spektral veriler gözönüne alınarak saptanmıştır. XXIII ün alkollü amonyak ile muamele si, dietil 3,6-dikarbamoil-l,4-dihidro-l, 2,4, 5-tetrazin-l, 4- dikarboksilat (XXIV) vermiştir. XXIV bileşiğinin evvelce VII ya pısı önerilen bileşik ile özdeş olduğu bu çalışmada saptan mıştır. Gerçekten VII yapısında olan bileşik, bu çalışmada etil oksamat etoksikarbonilhidrazon (XII) un ısıtılarak ger çekleştirilen siklizasyonundan elde edilmiş, bu bileşiğin amonyum hidroksid ile muamelesi Vila amidini vermiş ve aynı amid oksamid etoksikarbonilhidrazon (XIIa) un ve oksamid karbamoilhidrazon (Xllla) un ısıtılmasıyla da oluşmuştur. XXIII bileşiğinin başka bir yoldan elde edilmesi için başka reaksiyonlar da denenmiştir. Bunların birisinde XII bileşiği asetik anhidrid ile ısıtılmış, fakat bu reaksiyonda etil 5-metil-lH-l, 2, 4-tr iazol- 3-karboksilat (XXV) oluşmuştur. Yine aynı amaçla, etil oksamat oksim (I) asetik anhid rid ile muamele edilmiş, bu reaksiyonda ise etil 5-metil-l, 2,4- oksadiazol-3-karboksilat (XXVI) oluşmuş ve bu bileşik amonyum hidroksid ile muamelede, karşılığı olan XXVIa amidine dönüş müştür.