Karaferye`ye ait 94 (552) Numaralı ve 1924 tarihli Şer`iyye Sicil Defteri (Transkripsiyon ve değerlendirme)

Abstract

Şer'iyye sicilleri, kadılar tarafından yazılan ve mahkemedeki her türlü hükmün, merkezle yapılan yazışmaların ve önemli evrakların kaydedildiği defterlerdir. Hüccet, mürasele, ilam, maruz gibi kadı tarafından inşa edilen belgelerin yanı sıra ferman, buyruldu, tezkere, temessük gibi merkezden gelen belgeler şer'iyye sicillerinde yer alan belgelerdir. Bu belge çeşitliliği sicilleri Osmanlı tarihi ve şehir tarihi ile ilgili siyasi, sosyal, ekonomik, idari, hukuki, askeri birçok konuda bilgi edinmemizi sağlayan en önemli arşiv evrakından biri yapmıştır. Bu nedenle şer'iyye sicilleri -özellikle şehir tarihçiliği alanında- Osmanlı tarihini çeşitli yönleriyle araştırmak isteyen tarihçiler için başvurulması gereken bir kaynaktır.Karaferye, tarih boyunca birçok devletin egemenliği altına girmiştir. Osmanlı Devleti döneminde Selanik vilayetine bağlı bir kaza olan Karaferye, verimli toprakları üzerinde üretilen zirai ürünler, ufak çaplı sanayisi ve Selanik'e yakın bir konumda olmasının etkisiyle üretilen ürünleri ihraç edebilmesi burayı balkanlardaki önemli merkezlerden biri haline getirmiştir. Ancak Osmanlı Devleti'nin Balkan Savaşları'ndan yenik ayrılmasının ardından Atina Anlaşması ile Yunanistan'a bırakılmıştır. Tezimize konu olan 94 (552) numaralı ve 1924 tarihli Karaferye şer'iyye sicili, tamamen günümüz harflerine çevrilmiş ve sicilde yer alan hükümlerin değerlendirmesi yapılmıştır. Şer'iyye sicili yazıldığı tarih itibariyle Karaferye'nin Osmanlı hakimiyetinden çıkışından sonraki dönemini kapsamaktadır. Sicil bu dönemde Karaferye'de yaşamış Müslümanlar hakkında bilgi vermektedir. Şer'iyye sicilinde 1915-1924 yılları arasında kaydedilmiş vasi tayini, vakıflarla ilgili meseleler, miras taksimi, nafaka, boşanma gibi birçok konu hakkında 228 adet hüküm bulunmaktadır. Bunların çok büyük çoğunluğunu vasi tayini ve vakıflarla ilgili hükümler oluşturmaktadır. Sicilde yer alan hükümler konularına göre tasnif edilerek tablolaştırılmıştır. Ayrıca sicilde adı geçen mimari eserler, mahalle adları, kaza ve köy isimleri belirtilmiştir.

Kadi registers were the books that were written by Kadi, which includes verdicts on the Islamic court, correspondences with the government and the important documents. Kadi registers, as well as contains documents like Hüccet, mürasele, ilam, maruz which were written by Kadi, also includes documents that were sent by the government such as tezkere, temessük, ferman, buyruldu. These variety of documents make court records the most important archive documents to get information about Ottoman's social, political, economical, judicial, administrative and military history as well as its province's history. Therefore, kadi registers -especially on urban history- is a must known source for those historians who wants to research Ottoman History from different perspectives.Throughout the history, Karaferye were controlled by different empires. During the Ottoman Empire era Karaferye, which was a province of Selanik, due to its geographical location, fruitful lands and small-scale industry, was an important center in the Balkans. Later, Karaferye was given to Greece with the Treaty of Athens right after Ottoman Empire's defeat in the Balkan Wars.In this thesis, numbered 94 (552) and dated 1924 Karaferye court record were completely translated and evaluated. This court record, by the time it was written, takes account of the period after the Treaty of Athens and gives informatin about muslims who lived in Karaferye. In this court record, there are 228 verdicts that were recorded between 1915-1924 related to appointment a guardian, issues about foundations, heritage distribution, alimony, divorce. Most of them are the verdicts about appointment a guardian and issues about foundations. All verdicts in this court record were classified according to their subject and they were shown in a table. Also all architectural structures, names of neighborhoods, province and village names were indicated.