Türkiye`de üniversite kütüphanelerinin gece hizmeti vermesinin kullanıcı memnuniyeti açısından önemi: İstanbul Teknik Üniversitesi Mustafa İnan Kütüphanesi`nde bir inceleme

Abstract

Günümüz gereksinimlerine uygun olarak kütüphaneler, sadece kitap koleksiyonlarının yer aldığı mekânlar olarak anılmanın ötesine geçmeye başlamıştır. Birer yaşam merkezi haline gelen kütüphane ve bilgi merkezlerinde, kullanıcıların kütüphaneden yararlandıkları süre ve hizmetin çeşitliliğinin artması, üniversitelerin öğrenci mevcutlarının artması gibi sebepler kütüphanelerin kullanımını arttırmıştır. Üniversite yönetimleri, kalite düzeyinin bir üst seviyeye çıkarılması misyonu doğrultusunda kullanıcılarından gelen talepleri göz önünde bulundurarak yeni hizmet kalemleri oluşturmakta ya da var olan hizmetin üzerinde değişiklikler yapmaktadır. Buna bir örnek olarak: Öğrencileri, akademik ve idari çalışanları tarafından İstanbul Teknik Üniversitesi Mustafa İnan Kütüphanesi'nin mesai saatleri (17:30'dan sonra) dışında da kullanılabilmesi talebi oluşmuştur. Özellikle öğrencilerin sınav dönemlerinde yoğun bir şekilde ders çalışma alanı olarak kütüphaneyi kullanmak istemesi ile kütüphanelerin mesai saatleri dışında da kullanımı bir gereklilik haline gelmiştir. 14 Şubat 2011 tarihinden itibaren resmî tatiller ve özel durumlar haricinde 7/24 kütüphane hizmeti vermeye başlayan ilk üniversite kütüphanesi, İstanbul Teknik Üniversitesi Mustafa İnan Kütüphanesi'dir. Bu anlamda öncü bir adım ve girişim olan 7/24 açık üniversite kütüphanesi hizmeti, farkındalık yaratmış ve hızla diğer üniversiteler için örnek bir model olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de üniversite kütüphanelerinin 7/24 hizmet vermesinin, kullanıcı memnuniyeti açısından önemini saptamak ve bu hizmette ilk olma özelliği taşıyan ''İstanbul Teknik Üniversitesi Mustafa İnan Kütüphanesi'' örneğini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın araştırma yöntemleri; literatür tarama ve anket tekniğinden oluşmaktadır. Çalışmanın hipotezi ise, ''İTÜ Mustafa İnan Kütüphanesi'nin 7/24 hizmet vermesi, kullanıcıların kütüphane kullanımını ve memnuniyetini arttırır'' şeklinde belirlenmiştir.Çalışma hipotezinin doğruluğunu test etmek amacıyla birinci bölümde, üniversite kütüphanelerinin genel tarihçesinden yola çıkılarak üniversite kütüphanelerinin amaçları, görevleri ve işlevleri incelenmiştir. Üniversite kütüphanelerinde kütüphane hizmetleri 'teknik hizmetler', 'kullanıcı hizmetleri' ve 'teknoloji tabanlı hizmetler' başlıklar altında incelenmiştir. İkinci bölümde; 'Türkiye'de üniversite kütüphanelerinin gece hizmeti vermesinin kullanıcı memnuniyeti açısından incelenmesi' ana başlığı altında 'kütüphane hizmetlerinin kullanıcı ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmesi', '7/24 hizmet kavramı', '7/24 kütüphane hizmetinin gereksinimleri nelerdir?' başlıkları irdelenmiştir. İTÜ Mustafa İnan Kütüphanesi'nin tarihsel gelişimi hakkında bilgiler verilmiştir ve kütüphane; 'personel', 'güvenlik', 'bina', 'ulaşım', 'koleksiyon', 'kullanıcı' ve 'bütçe' başlıklarında incelenmiştir. İkinci bölümün sonunda: 'Türkiye'de üniversite kütüphanelerinde 7/24 kütüphane hizmetleri: Bir değerlendirme' başlığı altında bir durum değerlendirmesi yapılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise İTÜ Mustafa İnan Kütüphanesi kullanıcılarına uygulanan anket aracılığı ile '7/24 kütüphane hizmetinin kütüphane kullanıcıları açısından önemi' araştırılmış, bu hizmetten yararlanan kullanıcıların memnuniyeti tespit edilmeye çalışılmıştır.Anketten elde edilen bulgular, hipotezin doğruluğunu ispatlamıştır.

In accordance with today's needs, libraries have started to move beyond being referred to as places that only has book collections. Since the library and information centers became centers for living, the duration of their use and the variety of services they provided increased. The increase of the number of students in the universities increased the use of libraries.In line with the mission of increasing the quality level, university administrations create new services or make changes on the existing service by considering the demands of their users. As an example: İTÜ's students, academic and administrative staff have requested to use the İTÜ Mustafa Inan Library also out of working hours. Especially, the students' intention to use the library as an area of study during the examination periods has become a necessity to keep the libraries open outside of working hours (after 17:30).Since the date of 14 February 2011, the first university library which started to provide 7/24 library service with the exception of public holidays and special cases, is the Mustafa Inan Library of Istanbul Technical University. In this context, 7/24 open university library service created awareness as a pioneering and initiative step, and quickly became a role model for other universities.The aim of this study is to determine the importance of the use of 7/24 service university libraries in Turkey in terms of user satisfaction, and to analyze ''İTÜ Mustafa Inan Library'' example as the first 7/24 open library. In accordance with this purpose, the research methods of the study consist of documentary analysis method and questionnaire technique. The hypothesis of the study is determined as `İTÜ Mustafa Inan Library's 7/24 service, increases the users's library usage and satisfaction`.In order to test the accuracy of the study hypothesis, general history of university libraries was explained. The aims, functions and basic elements of university libraries are examined. Library services in university libraries; has been examined under the headings 'technical services', 'user services' and 'technological services'. In the second chapter: under the main heading of 'Examining user satisfaction in terms of making the night service of university libraries in Turkey' the following topics: 'development of library services in accordance with user needs', '7/24 service concept' and 'What are the requirements of the 7/24 library service?' have been studied. Brief information about the historical development and library building of İTÜ Mustafa İnan Library was given. 'İTÜ Mustafa Inan Library' example that has the characteristic of being the first in this 7/24 service: has been reviewed under the headings 'staff', 'security', 'building', 'transportation', 'collection', 'user' and 'budget'. At the end of the second part: '7/24 library services in university libraries in Turkey' were examined. In the third and last chapter, 'The importance of 7/24 library service for ITU Mustafa İnan Library users'; are studied by conducting a questionnaire to Library users and they were asked to test their satisfaction.The findings provided from the questionnaire proved the accuracy of our hypothesis.