İnfertil kadınlarda depresyon ve anksiyete

Abstract

- 68 - VI - SONUÇ VE ÖZET Bu çalışmada, infertil kadınların depresyon ve sürek li (A-trait) anksiyete düzeyleri fertil kadınların depresyon ve sürekli anksiyete düzeyleriyle karşılaştırılarak sonuçta infertilitenin kadın ruh sağlığı üzerine etkisi incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, biri deney diğeri kontrol grubu olmak üzere iki grup denekle gerçekleştirilmiştir. İ.Ü. İstanbul Tıp Fa kültesi ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı Polikliniklerine başvuran infertil ka dınlardan, önceden belirlenen seçme ölçütlerine uyan 50 infertil kadın deney grubunu oluşturmuştur. Polikliniklere doğum kontrolü (spiral kontrolü) için başvuran fertil kadın lardan, önceden belirlenen ölçütlere uyan 50 fertil kadın' da kontrol grubu için seçilmişlerdir (Günümüzde belli düzeyde anksiyetesi olmayan bir kişi bulmanın çok zor olduğu düşünü lerek, bu çalışmada fertil kadınlarda da belli düzeyde dep resyon ve sürekli anksiyete olabileceği ihtimali göz önüne alınmıştır). Araştırmada, hem deney hem kontrol grubuna, demografik ve diğer değişkenleri kapsayan bir soru listesi ile BDÖ ve STAI-T ölçekleri uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri hipotezimizin doğ rulandığını göstermiştir; Deney ve kontrol grubunu oluşturan infertil ve fertil kadınların, bu çalışmada kullanılan depresyon ile sürekli anksiyete düzeylerini saptayan BDÖ ve STAI-T' den al dıkları puanların korelasyonu, iki ölçek arasında istatistik sel düzeyde anlamlı bir bağıntı olduğunu göstermiştir. Yani infertil kadınlarda depresyon ve sürekli anksiyete, fertil kadınlara göre belirgin bir artış göstermiş, anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur.- 69 Demografik ve diğer değişkenleri kapsayan soru liste sine deney ve kontrol grubu deneklerin verdikleri yanıtlara göre yapılan istatistiksel analizlerden şu sonuçlar elde edilmiştir: 1. Çeşitli yaş gruplarındaki infertil kadınların ölçeklerdeki puan ortalamaları arasındaki farkların anlamsız olması; yaşın, infertil kadınlarda depresyon ve sürekli ank- siyeteyi etkileyici nitelikte olmadığını düşündürmektedir. 2. Gelişme çağlarını kırsal veya kentsel alanda geçi ren infertil kadınların ölçeklerden aldıkları puanların ara sındaki farklılığın istatistiksel olarak anlamsız olması, ge lişme bölgesinin infertil kadınlardaki depresyon ve sürekli anksiyete düzeylerini etkilemediğini düşündürmektedir. 3. Değişik düzeylerde aylık gelire sahip deney grubunu oluşturan kadınların, ölçeklerden aldıkları puan ortalamaları arasındaki farkların istatistiksel olarak anlamsız bulunması, gelir düzeyinin infertil kadınlardaki depresyon ve sürekli anksiyete üzerine etkisinin olmadığını düşündürmektedir. 4. Deney grubundaki çalışan veya çalışmayan kadınla rın, ölçeklerden aldıkları puan ortalamaları arasındaki fark ların istatistiksel olarak anlamsız olması, çalışma durumunun infertil kadının depresyon ve sürekli anksiyetesi üzerine et kili olmadığını düşündürmektedir. 5. Evlilik süresinin infertil kadınlardaki depresyon ve sürekli anksiyete üzerine etkisinin olmadığı, ölçek lerdeki puan farklarının anlamlı olmaması nedeniyle düşünül mektedir. 6. Deney grubunda ölçeklerden alınan puanların ara sındaki farkın anlamsız olması, eşi ile aynı yaşta olma veya yaş farkı olmasının, infertil kadının depresyon ve sürekli anksiyetesi üzerine etkisinin olmadığını düşündürmektedir.- 70 - 7. İlk öğrenim görmüş infertil kadının ölçeklerden al dığı puan ortalamaları, yüksek öğrenim görmüş olan infertil kadının puan ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Bu da; eğitim seviyesinin çok düşük ve yüksek olmasının, infertil kadının depresyon ve sürekli anksiyetesi üzerine önemli bir değişken olduğunu dü şündürmektedir. 8. Eşinin ailesiyle yaşayan infertil kadınların depresyon ve sürekli anksiyetesi, karı-koca yalnız yaşayan infertil kadınlarınkine göre yüksektir. Bu da; erkeğin aile siyle birlikte veya ayrı yaşamanın (karı-koca yalnız) infer til kadının depresyon ve sürekli anksiyetesi üzerine önemli bir değişken olduğunu düşündürmektedir. 9. Deney grubunu oluşturan kadınların, eşlerinin aileleriyle ilişkileri hangi düzeyde olursa olsun, ölçekler den aldıkları puan farklarının anlamsız bulunması dolayısıy la; erkeğin ailesiyle ilişkinin, infertil kadınların depres yon ve sürekli anksiyetesi üzerine etkisinin olmadığını dü şündürmektedir. 10. Eş ile iyi ve orta düzeydeki cinsel ilişkinin` infertil ka dınlardaki depresyon ve sürekli anksiyete üzerine etkisinin olmadığı, puan ortalamaları arasındaki farkların istatistik sel olarak anlamsız bulunması dolayısıyla düşünülmektedir. Bu bulgulara göre; eğitim düzeyi ve erkeğin ailesiyle oturma gibi değişkenler dışında diğer bütün değişkenler, in fertil kadınların depresyon ve sürekli anksiyetesini etkile yici özellikte değildir. Buna dayanarak çocuksuzluğun kendi sinin, depresyon ve sürekli anksiyeteyi arttırıcı nitelikte olduğunu kısaca; inf ertilitenin, kadının ruhsal dengesini olumsuz olarak etkilediğini söyleyebiliriz. İnfertilite, pek çok kadın için önemli bir mücadele anlamına gelmektedir. Bu konuda çalışan uzmanların ve diğer kişilerin tedavide başarılı olabilmeleri için infertil- 71 kadxnlarin psikolojik durumunu göz önüne almaları gerekir. Ayrıca infertil kadınla görüşerek tedavi süreci içinde; öfke, suçluluk, anksiyete duymasının ve depresyona girmesi nin beklenilebilir birşey olduğunu anlatmaları, kadının infertilitenin psikolojik sonuçlarıyla başa çıkmasına yar dımcı olur. Sonuç olarak; daha kişilikli, kendine güvenen, giriş ken dolayısıyla ruhsal açıdan sağlıklı kadınlardan oluşan bir toplum daha demokratik ve dinamik olma şansına sahiptir.