Akdeniz`de yürütülen bilimsel deniz araştırmalarının çok boyutlu incelenmesi

Abstract

Bu çalışma kapsamında öncelikle bilimsel deniz araştırmasının tanımı, ortaya çıkışı, kapsamı, uygulama alanları ve ülkemizde/dünyadaki hukuki durumu irdelenmiştir. Bu bağlamda Devletlerin Münhasır Ekonomik Bölge, Kıta Sahanlığı ve Açık Denizlerdeki Bilimsel Araştırma Yetkisi incelenmiştir. Yapılan inceleme ve ortaya konan hukuksal durum sonrasında bilimsel deniz araştırma faaliyetlerinin çevreye olan etkisi ve faaliyetlerin yoğun olarak devam ettiği Doğu Akdeniz'deki potansiyel çevresel tehditler ve alınabilecek önlemler mercek altına alınmıştır. Dördüncü bölümde ilk olarak bilimsel deniz araştırmalarına yönelik ülkemizdeki mevzuat incelenmiş, müteakiben ulusal işbirliği ve koordinasyon faaliyetleri, uluslararası işbirliği ve koordinasyon faaliyetleri tetkik edilmiştir. Dördüncü bölümün devamında ülkemizde denizcilik alanında faaliyet gösteren akademik kurumlar ve özel teşebbüsler özetlenmiş ve devamında dünyada/bölge ülkelerinde faaliyet gösteren bilimsel deniz araştırma kurumları başlığında özellikle Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Norveç, Yunanistan ve NATO'da faaliyet gösteren deniz araştırma kurumları incelenmiştir.Dördüncü bölümün sonunda ise Türkiye'de bilimsel deniz araştırma faaliyetlerinin daha etkin yapılabilmesi amacıyla oluşturulan modelleme çerçevesinde Delphi tekniği uygulanmıştır. Uygulanan bu teknik ile öncelikle problem ortaya konmuş, problemin çözümüne yönelik birinci tur Delphi anket soruları hazırlanmış ve belirlenen seçkin örneklem kitleye bu anket uygulanmıştır. Birinci tur sorularına verilen cevaplar neticesinde ikinci tur Delphi anket soruları oluşturulmuş ve belirlenen uzman kişilere bu anket uygulanmıştır. Sonuç olarak; Delphi ikinci tur anket değerlendirmeleri ve Türkiye'deki bilimsel deniz araştırma faaliyetlerindeki durum ve dünya örneklerinden elde edilen veriler ışığında, ülkemizdeki bilimsel deniz araştırma faaliyetlerinin etkinliğini artırmak maksadıyla Türk Deniz Araştırmaları Merkezinin kurulmasına karar verilmiştir.

The definition, development, context, application area and the legal status -both in our country and in the world- of the marine scientific research have been analysed at the outset of this study. Within this context, the exclusive economic zone, continental shelf and the authorization of scientific research in open seas were assessed. In Chapter 3 of the study the importance of Eastern Mediterranean, the surveys conducted, the resources found and the activities of the countries in the region were construed under the heading of The Geologic Surveys Conducted in the Eastern Mediterranean and The Discovered Hydrocarbon Based Energy Resources, In Chapter 4, the laws and regulations on the marine scientific research in our country and international cooperation and coordination activities were examined. In the continuation of Chapter 4, the academic institutions and private enterprises which are active in the field of maritime studies were summarized. Moreover under the heading of Marine Scientific Research Institutions in the Region and the World, particularly marine research institutions operating in the USA, England, Norway, Greece and NATO were analysed.At the end of the Chapter 4, Delphi Method was applied within the framework of a model which was created with the aim of making the marine scientific research activities more efficiently in Turkey. In the context of this method, primarily the problem was identified. Then the first round of questions of the questionnaire have been prepared and this questionnaire was applied to the sample group. After analysing the outcomes of the first round answers, second round of questions of the questionnaire were created and asked to the group of experts. As a consequence, after the of evaluations of Delphi second round questionnaire, the situation of marine scientific research activities in Turkey and the examples in the world. It was decided to establish the Turkish Marine Research Center in order to enhance the efficiency of the marine scientific research activities in Turkey.