Deneysel subaraknoid kanamada melatoninin vazospazm üzerine etkilerinin histolojik, biyokimyasal ve morfometrik açıdan araştırılması

Abstract

Subaraknoidal kanama sonrası lipid peroksidasyonunun aktive olması ve araşidonik asit metabolitlerinin artması, geç dönem vazospazm da görülen nöronal hasarın indikatörü olduğu çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Bizim bu deneysel çalışmada amacımız bir antioksidan olan melatoninin subaraknoid kanamaya bağlı geç dönem vazospazmdaki baziler arter tonus değişikliklerini ve melatoninin oksidatif dengelere olan etkisini histopatolojik, biyokimyasal ve morfometrik açıdan incelemektir.Çalışmada ağırlıkları 300?350 g olan toplam 24 adet erkek Wistar cinsi sıçan kullanıldı. Denekler randomizasyon ile 4 gruba ayrıldı. IV. Grup hariç; I., II. ve III. grup deneklerde genel anestezi altında steril şartlarda interparietal-oksipital sutürün hemen üstünden bir adet burr-hole açılarak sisterna magna ortaya kondu. Yaklaşık 0.3 ml beyin omurilik sıvısı (BOS) drene edildikten sonra ratların kuyruk arterinden alınan otolog kan (0.2ml) yavaş olarak sisterna magna içerisine enjekte edildi. Tedavi grubundaki ratlara (grup I (n=6, 10 mg) ve grup III (n=6, 5mg)) operasyon sonrası cilt kapatıldıktan hemen sonra melatoninin ilk dozu ve 24 saat sonrasında da ikinci dozu yine intraperitoneal yolla uygulandı. II.(n=6) ve IV.(n=6) gruplara ise herhangi bir tedavi uygulanmadı.Sonuçta baziler arter morfometrik çalışmalarında bütün gruplar ele alındığında (Kruskall-Wallis varyans analizi), melatonin 5 mg ve 10 mg verilen gruplarda (I. ve III. gruplar) baziler arter toplam alan ve damar duvar alanında kontrol grup ve yalnız subaraknoid kanama grubuna göre istatistiki olarak belirgin derecede vazodilatasyon lehine artma olduğu görüldü (p<0.05). Melatonin verilen gruplarda (I. ve III. gruplar) kontrol ve yalnız SAK yapılıp tedavi verilmeyen grubuna göre total antioksidan seviye, total oksidan seviye ve oksidatif stres indeksi seviyelerinde anlamlı bir değişiklik görülmedi (p>0.05).Bu çalışmada mevcut literatürde önerilen terapotik dozlar uygulanmış fakat melatoninin total antioksidan düzeyini anlamlı ölçüde değiştirmediği gözlenmiştir. Sonuç olarak melatonin deneysel subaraknoid kanamaya bağlı gelişen baziler arter vazospazmında morfometrik açıdan vazodilatasyona neden olsa da, beyin dokusundaki oksidatif dengeyi beklenen düzeyde etkilememiştir..Anahtar Kelimeler: Serebral vazospazm, Subaraknoid kanama, Oksidatif metabolizma, Morfometri, Histopatoloji

It has been previously demonstrated that activation of lipid peroxidation and increase in arachidonic acid metabolites which occur following a subarachnoid hemorrhage are indicators of neuronal injury that take place during late term vasospasm. The purpose of this experimental study is to investigate the histopathologic, biochemical and morphometric effects of melatonin on tonus of basillary artery and oxidative balances during subacute vasospasm following a subarachnoidal hemorrhage24 male wistar rats weighing between 300-350g were used in the study. Rats were divided randomly in to 4 groups. Rats in group I, II and III (except group IV) were operated under general anesthesia with sterile technique. A burr hole was made on the interparietal-occipital suture line and cysterna magna was exposed. 0,3ml of cerebrospinal fluid was drained and 0.2ml of otogenous blood obtained from tail artery was injected slowly into cysterna magna. Having sutured the surgical wound in group I (n=6, 10mg) and III (n=6, 5mg), the first dose of the melatonin was administrated intraperitoneally and then 2nd dose was administreted intraperitoneally at 24th hour after surgery. Rats in group II (n=6) and group IV (n=6) did not receive any treatment. Rats in group II (n=6) and group IV (n=6) did not receive any treatmentMorphometric evaluation of basillary artery was conducted and results were compared between groups using Kruskall-Wallis variance analysis. In group I which received 5mg melatonin and in group III which received 10mg melatonin, total area of basillary artery and area of vessel wall were found to be increased suggesting vasodilation (p<0.05). No significant changes were observed in levels of TAS, TOS and OSI in comparasion to control and subarachnoid hemorrhage groups (p>0.05In our study, regular therapeutic doses of melatonin were administered but the drug head no significant effect on total levels of antioxidants. As a result, melatonin causes a morphometric vasodilation on vasospasm of basillary artery after subarachnoid hemorrhage. It does not have a significant effect on the oxidative balance of brain tissue. This could have been caused by insufficient data on density and distribution of melatonin receptors in the paranchyma and vascular bed.Key words: Cerebral vasospasm, Subarachnoid hemorrhage, Oxidative metabolism, Morphometry, Histopathology