Kükürt dioksit`in genotoksik etkilerinin araştırılması

Abstract

Kayısı başta olmak üzere işlenmiş gıdaların pek çoğunda koruyucu madde olarak kullanılan kükürt dioksit (SO2), toksisitesi bilinen genel bir hava kirleticisidir. Malatya ve yöresinde kayısı tarımı ve işletmesi ile uğraşan insanlar SO2 gazına maruz kalmaktadır. SO2 maruziyetinin solunum yolları hastalıklarına, kansere hatta yüksek dozda ölüme neden olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, SO2'nin olası genotoksik etkileri, insan lenfosit kromozomlarında, kromozom aberasyonları (KA), kardeş kromatid değişimleri (KKD) ve mikronükleus (MN) testleri kullanılarak araştırıldı. SO2 0.05, 0.50 ve 1.00 ppm olmak üzere üç farklı dozda uygulandı. SO2 uygulanan tüm konsatrasyonlarda KA oluşumunu tetikledi. Aynı şekilde uygulanan maksimum ve orta dozlarda KKD ve MN frekanslarında anlamlı bir artış gözlendi. SO2 tüm uygulama gruplarında hücre büyüme ve proliferasyon kinetiklerinden mitotoik indeksi (MI) ve replikasyon indeksini (RI) azalttı. Sonuç olarak SO2 in vitro şartlarda uygulanan dozlarda mutajenik etki göstererek malignansiye yol açabilecek hasarlara neden oldu.

Sulfur dioxide (SO2) which used as food preservative in apricot sulfurization and several fabricated foods is a common air pollutant. Workers involved in apricot sulfurization inhale SO2 gas during the sulfurization processes. It is known that exposure to SO2 gas cause diseases of pulmonary, cancer and also mortality at high dosage. In this study, possible genotoxic effects of SO2 were evaluated on human lymphocyte chromosomes using chromosome aberrations (CA), sister chromatide exchanges (SCE), micronucleus (MN) and cell growth kinetics as parameters. SO2 treated three different concantrations as 0.05, 0.50 and 1.00 ppm dosage. SO2 induced CA at all concantrations. Similary there was a significant increase in the frequency of SCE and MN in middle and high dosage groups as compared to control group. SO2 decreased mitotic index and replication index at all concantrations. In condution, SO2 has potent mutagenity and it can cause genetic damage leading to a malignancy.