An integrated urban regeneration approach for historic city centers: Tire and Melaka cases

Abstract

Tarihi kent merkezleri, bir toplumun ortak hafızası, günlük buluşma noktaları ve geçmişin vücut bulduğu sahneler olarak görev yapan yerlerdir. Bu sebeple, elle tutulabilir varlıklarından dolayı şehir kimliğinde ve kent karakterinde yadsınamaz bir rolleri vardır. Şehir için bir aidiyet ve bağlılık hissi yaratırlar. Şehirler de, özgün kimliklerini, yaşamakta olan bu tarihi kent merkezleri ve kültürel mirasları sayesinde koruyabilmektedirler.Ne var ki, endüstriyel devrim ile 1. ve 2. Dünya Savaşlarından sonar şehirler çok hızlı bir şekilde gelişmeye başladı. Yeni iş imkanları ve ekonomik sebepler insanların kırsal bölgelerden şehirlere göç etmesine sebep oldu. Artan nüfus ve talepten dolayı, özellikle de şehir merkezlerinde fiyatlar ve kiralar hızla yükseldi. Şehir merkezleri aynı zamanda ticari merkezler de olduğundan şehirlerin en değerli sayılabilecek alanlarındandılar. Kiraların ve fiyatların artması sonucunda, kullanıcılar ticari merkezleri terk ederek dükkanlarını ve konutlarını bırakıp gitmeye başladılar. Böylece, eski kent merkezleri boşalıp çöküntü alanlarına dönüşürken yeni kent merkezleri ortaya çıkmış oldu. Tarihi kent merkezleri yarı hayalet mekanlara dönüşürken tarihi binalar zarar görmeye başladı. Bugünki duruma bakıldığında, kentsel kimliğin ve karakterin önemli bileşenleri olmalarından dolayı tarihi kent merkezlerinde kapsamlı bir kentsel dönüşüm ve koruma kesinlikle gerekmektedir.UNESCO, kültürel miras ve tarihi koruma konusunda, dünyaca Kabul gören bir kuruluştur. Bu kuruluşun katı yönetmelikleri ve köklü bir teşkilatı vardır. Bu tez çalışmasında, UNESCO'nun evrensel değer kavramı ve kültürel miras listesinin seçim süreci detaylı bir şekilde anlatılmaktadır. Kültürel miras listesine girmenin tarihi kentsel mekanlar için hem avantajları hem de dezavantajları mevcuttur. Dünyaca tanınma, farkındalık yaratma ve finansal kaynaklara daha kolay erişim gibi avantajların yanında turist akını ve iş imkanlarına bağlı olarak daha da artan göç bazen bu tip tarihi kent merkezleri için kimlik kaybına yol açabilmektedir. Bu sebeple, bu tez çalışması yer oluşturma prensipleri ile UNESCO'nun kültürel miras listesine girebilmek için koyduğu kriterleri birleştirerek bütünleşik bir tarihi koruma yaklaşımının mümkün olup olmadığını araştırmaktadır.Yer oluşturma, şehir planlaması çalışmalarında yükselmekte olan bir kavramdır ve çalışan, kullanıcıları tarafından kabul edilen kentsel mekanlarla insanlar için tasarlanmış şehirler önerir. Yer oluşturma, bir kaç boyutu dikkate alarak kentsel mekanı yere dönüştürür. Projects for Public Spaces kuruluşu, bugüne kadar gerçekleştiridiği projelerden ve deneyimlerinden aldığı dersler sonucu yer oluşturma prensiplerini belirlemiştir. Bu prensipleri, bir şehrin veya kentsel mekanın özgün durumuna göre uyumlandırmak, yaşayan kentsel yerler oluşturmak için nihai bir yöntem oluşturabilir. Bu bağlamda, tarihi kent merkezleri aynı zamanda hem korunmuş hem de canlandırılmış olacak ve böylece geçmişle gelecek arasında gerçek bir köprü oluşturabilecektir. Kültürel miras yapılarının ve tarihi kent merkezlerinin sadece fiziksel olarak korunması ve iyileştirilmesi yeterli olmamaktadır çünkü günlük hayatın bir parçası olmaları gerekmektedir.Bir örnek olarak Malezya'nın küçük bir şehri olan Melaka bu amaçla incelenmiştir. Bu şehrin oldukça uzun ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmış zengin bir tarihi bulunmaktadır. Günümüzde, Asya'nın hala ayakta duran en eski tarihi kent merkezlerinden birine ev sahipliği yapmaktadır. Melaka, bir zamanlar ticaretin kalbinde bulunmaktaydı ve politik olarak da önemli bir merkezdi. Fakat Singapur'un ve Kuala Lumpur'un artan önemi ile birlikte değerli bir kültürel mirasa sahip sessiz bir şehre dönüştü. 2008 yılında, oldukça karmaşık bir sürecin ardından dünya miras listesine girmeyi başaran Melaka bu durumun hem artılarını hem de eksilerini yaşamıştır.Tire ise İzmir'in küçük bir ilçesidir ve Melaka'ya birçok yönden benzemektedir. Tire de zamanında önemli bir başkent ve ticari merkezdi. Pek çok farklı medeniyetle birlikte binlerce yıllık bir tarihe sahip olan kentin, günümüzde hala ayakta duran bir kültürel mirası vardır. Ne var ki, Tire de önemini zaman içerisinde yitirmiş ve tarihi kent merkezinin bazı bölümleri çöküntü alanı haline gelmiştir. Kapsamlı bir kentsel korumaya ihtiyaç duyan değerli tarihi yapılar terk edilmiş ve kötü durumdadır. Bu tez çalışması, Melaka örneğinin dünya miras listesine grime yolundaki deneyimlerinden çıkarılan derslerin ışığında ve yer oluşturma prensipleriyle Tire için bazı önerilerde bulunmaktadır. Bu sayede Tire'nin tarihi kent merkezi, modern ihtiyaçlara ve trendlere cevap verebilirken hem korunabilecek hem de aynı zamanda canlandırılabilecektir.

Historic city centers are places of collective memory, daily gatherings and stages of past events for a community. Therefore they have a crucial role in the context of city identity and urban character due to their tangible nature. They generate a sense of belonging and self-attachment. Cities keep their unique identities through their living historic city centers and cultural heritage. Nevertheless, after the industrial revolution and World War I and II, cities started develop very rapidly. New job opportunities and financial conditions caused people to migrate to cities leaving their rural areas behind. Due to the increasing population and demand, rents and building prices raised dramatically especially in city centers. City centers were generally the commercial centers as well and so they were almost the most valuable places in cities. As a result, people started to leave their shops and houses because of the high prices and rents abandoning the commercial centers. The city centers shifted to new places while the old city centers went through decay and marginalization. They became half ghost urban spaces and historic buildings started to deteriorate. The situation today necessitates a comprehensive urban regeneration and conservation for historic city centers, as they are significant elements of urban identity and character.UNESCO is a worldwide-recognized institute when it comes to cultural heritage and historic conservation. The foundation has strict regulations and a long-established organization. UNESCO's criteria for outstanding universal value and the selection process are explained in detail in this thesis study. There are advantages and disadvantages being enlisted on World Heritage List for historic urban spaces. Worldwide recognition, raised awareness and access to financial funds are all beneficial but the tourist flood and migration due to even more job opportunities sometimes result in loss of identity for such historic city centers. Therefore, this thesis study investigates the possibility of creating an integrated approach to urban conservation by combining UNESCO's criteria for entering World Heritage List and placemaking principles. Placemaking is an emerging concept in the urban planning studies and it suggests urban spaces that are functioning, embraced by its users and cities that exist for people. Placemaking turns the urban space into place by taking several aspects into consideration. Projects for Public Spaces Organization has come up with some principles for this process by learning from its projects and experiences. Adjusting these principles to the unique conditions of a city or urban space can be an ultimate method for creating living urban places. In this context, historic city centers can be conserved and revitalized at the same time and this way they can actually survive and form a bridge between the past and the future. Only physical conservation and enhancement are not enough for cultural heritage structures and historic city centers as they should be living parts of daily life.As an example, Melaka, a small city in Malaysia is investigated for this purpose. Melaka has a long and diversified history, which has hosted many different civilizations. Today, it is known as one of the most complete historic city centers that are still standing in Asia. This small city was once the heart of trade and an important political center but after the rise of Singapore and Kuala Lumpur it became a quite city with an important historic cultural heritage. Melaka made it to WHL in 2008 after a very complex process and lived the advantages and disadvantages of this. Tire is a small town in Izmir, Turkey and it resembles Melaka in many ways. Tire was also an important capital in the past and a commercial center. The town witnessed history for thousands of years through different civilizations and today it has an outstanding cultural heritage that is still standing. Nevertheless, Tire also lived the disadvantages of decline and its historic city center deteriorated in time. Valuable historic structures are abandoned and in bad shape waiting for a comprehensive urban conservation. This thesis study makes suggestions for Tire's historic city center in the light of Melaka example and its experiences on the way to WHL and also placemaking principles. This way, Tire's historic city center can be conserved and revived at the same time keeping pace with modern neccesities and trends.