Diyarbakır ve Mardin illeri kabakgil üretim alanlarında görülen viral hastalıkların yaygınlığı, oranları ve etmenlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, 2013 yılında Diyarbakır ve Mardin illerinde yoğun olarak üretimi yapılan kavun, karpuz, kabak ve hıyar bitkilerinde virüs hastalıklarının yaygınlık ve oranlarını ile etmenlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Survey çalışmaları fide ve yetişkin dönemlerde toplam 194 tarlada yapılmıştır. Survey çalışmalarında yapraklarda mozaik, iplikleşme, kabarıklaşma ve şekil bozukluğu; meyvede renk açılması ve şekil bozukluğu; bitkinin genelinde bodurlaşma, uç sürgünlerde rozetleşme, gelişme geriliği ve renk açılması gibi belirtileri gösteren hastalıklı bitkilerden örnekler toplanmıştır. Her iki ilin hastalığın ortalama yaygınlık ve oranı sırasıyla birinci dönemde %38.01 ve %4.57, ikinci dönemde ise %52.26 ve %21.59 olarak belirlenmiştir. Belirlenen tarlalardan toplanan 160 örnek DAS-ELISA yöntemi ile test edilmiştir. Virüs türlerinin örneklerdeki dağılımı büyük farklılık göstermiş, çoğu örneklerde birden fazla virüs türü saptanmıştır. Test sonuçlarına göre; WMV 96 örnekte %60.00 oranında, ZYMV 63 örnekte %39.38 oranında, CMV 69 örnekte %43.13 oranında, CABYV 26 örnekte %16.25 oranında, PRSV 34 örnekte %21.25 oranında belirlenmiştir. Test edilen örneklerde SqMV enfeksiyonu belirlenememiştir. Bunlardan 11'i CMV, 24'ü WMV ve 3'ü ZYMV ile tek enfeksiyonlu olup, geriye kalanının ise birden çok virüsle enfekteli olduğu saptanmıştır.

This study was conducted in vegetable field melon, watermelon, cucumber and squash fields in Diyarbakır and Mardin provinces in 2013 to determine virüs diseases and their incidence. The surveys were carried out at seedling and grown stage of plant in 194 fields. At the survey studies, plant samples displaying symptoms of leaf mosaic, blister, yellowing, discoloration, distortion of fruit, rosette of shoots, dwarf and growth retardation etc. were collected.The avarage of diseases prevalence and incidence were recorded at seedling and grown stages as 38.01%, 4.57% and 52.26%, 21.59% respectively. Totally 160 plant samples were collected and tested with DAS-ELISA method. The presence of virus species within collected plant samples shown great differencies. Most of the samples have been determined more than one virus. According to tets results, number of infected samples were determined as WMV 96 (60.00%), ZYMV 63 (39.38%), CMV 69 (43.13%), CABYV 26 (16.25%) and PRSV 34 (21.25%). SqMV infection could not be determined in the samples tested. In addition some samples displayed only one virus species as described below 11 samples with CMV, 3 samples with ZYMV and 24 samples with WMV. 38 samples (11 CMV, 24 ZYMV and 3 WMV) were found to be infected with a single virus and the other samples more than one virus.