Tıp fakültesi hastanesinde uygunsuz ve gereksiz laboratuvar testi kullanım durumu

Abstract

Amaç: Çalışmamızın amacı üçüncü basamak bir hastanede çalışılan laboratuvar testlerinde ki uygunsuz test ilk istemi ve gereksiz test tekrarı yaygınlığının ve bu durumla ilişkili etmenlerin belirlenmesidir.Yöntem: Yuvalanmış vaka-kontrol özellikteki araştırmamız Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinde 01.07.2014 – 30.06.2017 tarihleri arası çalışılan ve laboratuvar sonuç veritabanında kayıtlı olan testler üzerinde yürütüldü. Uygunsuz ilk test istemi ve gereksiz test tekrarını belirleyebilmek için objektif kriterler kullanıldı. Gereksiz test tekrarını etkileyen risk faktörlerinin değerlendirilmesinde Binary Lojistik Regresyon Analizi kullanıldı.Bulgular: Toplam 686596 test değerlendirmeye alınmıştır. Uygunsuz ilk test sıklığı %4,4 ve gereksiz test tekrarı sıklığı %16,2 olarak saptanmıştır. Toplam olarak değerlendirdiğimizde ise uygunsuz ilk test ve gereksiz test tekrarı sıklığı %16,0 olarak saptandı. Yaşın artmasının, istenilen testin yüksek hacimli olmasının, yatan hasta olmanın, testin cerrahi bölümler tarafından istenmesinin ve hastanın erkek olmasının gereksiz test tekrarı riskini arttırdığı saptandı.Sonuçlar: Çalışmamızda saptanan uygunsuz ve gereksiz test tekrarı sıklığının en az literatürde belirtilen oranlar kadar yüksek olması nedeniyle hem maliyetlerin azaltılması hem de hasta güvenliğinin sağlanması açısından ülkemizde de uygunsuz ve gereksiz laboratuvar testi kullanımının engellenmesi için gerekli müdahalelerin ve daha kapsamlı araştırmaların zaman kaybetmeden yapılması gerektiği gösterilmiştir. Çalışmamızda hastaya ve isteyen hekime ait bazı özelliklerin gereksiz test tekrarı riskini arttırdığı gösterilmiştir.

Objective: The aim of our study is to determine related factors and rate of inappropriate initial test request and unnecessary test repetition among laboratory tests which processed in a tertiary hospital.Method: Our nested case-control study was conducted on tests recorded in the laboratory result database between 01.07.2014 and 30.06.2017 at Çanakkale Onsekiz Mart University Health Application and Research Hospital. Objective criteria were used in order to determine inappropriate initial test request and unnecessary test repetition. Binary Logistic Regression Analysis was used to evaluate the risk factors affecting unnecessary test repetition.Results: A total of 686596 tests were evaluated. Inappropriate initial test request frequency was 4.4% and unnecessary test repetition frequency was 16.2%. In total, rate of inappropriate initial test and unnecessary test repetition was determined as 16.0%. It was found that increasing age of patients, high volume of requested test, being inpatient, being requested by surgical departments, being male gender increase the risk of unnecessary test repetition.Conclusion: Since the rate of inappropriate and unnecessary tests in our study was at least as high as in the literature, it was shown that interventions and more extensive studies should be done in order to prevent inappropriate and unnecessary laboratory tests in our country for both of reducing costs and ensuring patient safety. In our study, it was found that some features of the patient and the physician who request test can increase the risk of unnecessary test repetition.