Ergenlerde ebeveyn duygusal erişilebilirliği ile psikolojik sağlamlık: Duygu düzenlemenin aracı rolü

Abstract

Bu araştırmada ergenlerde ebeveyn duygusal erişilebilirliği ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide duygu düzenlemenin aracı rolü incelenmiştir. Araştırma Muş ili merkez ilçede yer alan dört lisenin (Muş Fen Lisesi, Muş Anadolu Lisesi, Şehit Davut Karaçam Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi (Proje Okulu) ve Şehit Yücel Kurtoğlu Güzel Sanatlar Lisesi) 9., 10., 11., ve 12., sınıfına devam eden 574 kadın (%63.1), 307 erkek (%33.8) ve 28 (%3.1) cinsiyetini belirtmemiş olan toplam 909 lise öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Öğrenciler 14-19 yaş aralığındadır ve öğrencilerin yaş ortalamaları 16.01'dir (Ss=1.06). Araştırma kapsamında `Ebeveyn Duygusal Erişilebilirliği Ölçeği`, `Psikolojik Sağlamlık Ölçeği` ve `Duygu Düzenleme Ölçeği` olmak üzere üç farklı veri toplama aracı ve kişisel bilgilere ilişkin verileri toplamak için de araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı olan ebeveyn duygusal erişilebilirliği ile duygu düzenleme aracı değişkenin psikolojik sağlamlık üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkilerinin belirlenebilmesi için oluşturulan hipotez modeli yapısal eşitlik modellemesi ile test edilmiştir. Araştırmada verilerin istatistiksel çözümlemeleri SPSS ve Mplus 5.1 programları kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonunda hipotez modelinde yer alan anne duygusal erişilebilirliğinin psikolojik sağlamlık üzerinde doğrudan bir etkisi olmadığı ancak bu ilişkide duygu düzenlemenin aracı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Baba duygusal erişilebilirliğinin ise psikolojik sağlamlık üzerinde hem doğrudan bir etkisi olduğu hem de duygu düzenlemenin de bu ilişkide aracı bir rolü olduğu tespit edilmiştir. Araştırma bulguları ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış ve gelecek çalışmalar için araştırmacılara ve uygulayıcılara önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler:Ebeveyn Duygusal Erişilebilirliği, Duygu Düzenleme, Psikolojik Sağlamlık

In this study, the mediator role of emotion regulation in the relationship between parental emotional availability and resilience in adolescents was examined. The study was conducted in 4 high schools (Muş Fen Lisesi, Muş Anadolu Lisesi, Şehit Davut Karaçam Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi (Proje Okulu) ve Şehit Yücel Kurtoğlu Güzel Sanatlar Lisesi) in the central district of Muş province. The participants were 909 students (574 females (%63.1), 307 males (%33.8) and 28 no gender (%3.1)) who were ninth, tenth, eleventh, and twelfth graders. The students are in the 14-19 age range and the average age is 16.01 (sd=1.06). The researcher used the `Lum Emotional Availability of Parents (LEAP) Scale` was used to measure parental emotional availability. The `Resilience Scale` was used to collect the data related to adolescents' resilience. The data related to the emotion regulation was collected through using the `Emotion Regulation Scale`. The researcher developed `Personal Information Form` to elicit personal information of participants. The hypothesis model was developed to determine the direct and indirect effects of independent variable on the dependent variable. In order to test this model, a structural equation modeling was used to path analyze. The statistical analyzes of the data were done by using SPSS and Mplus 5.1. statistical programs. According to results of model, mother's emotional availability had no direct effect on resilience. However, results showed that father's emotional availability had a direct effect on resilience. The important result of the study is emotion regulation mediated the relationship between parental emotional availability (mother and father) and resilience. Research findings were discussed within the framework of the relevant literature and recommendations were made to researchers and practitioners for future studies.Key Words: Parental Emotional Availability, Emotion Regulation, Resilience