Gıda seçimlerinde tüketicinin endişe kaynaklarının belirlenmesi ve gıda seçimleri üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

Bireylerin sağlıklı ve kaliteli yaşam sürdürebilmeleri için sağlıklı gıdaya ulaşmaları ve tüketmeleri önemlidir. Bu çalışmada tüketicilerin gıda seçimindeki endişe kaynaklarının belirlenmesi ve bu endişelerin gıda seçimleri üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Etik kurul onayı ve izinleri alınan çalışma Mart-Nisan 2019 tarihleri arasında internet üzerinden online olarak 125 tüketici ile gerçekleştirilmiştir. Tüketicilerin endişe düzeylerini belirlemek amacıyla `Durumluluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği` uygulanmış, ardından araştırmacı tarafından hazırlanan tüketicilerin sosyo-demografik özellikleri, boy ve ağırlıklarını içeren bir anket ile satın alma sıklıkları, hangi gıdadan endişe duydukları ve bu endişelerin sebepleri sorgulanmıştır. İstatistiksel analizler, IBM Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) Statistics 22.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Gıda konusunda duyulan endişe kaynakları arasında medya ilk sırayı (%36,6) almıştır. Durumluluk ve sürekli kaygı puanları arasında cinsiyete ve BKİ değerlerine bağlı farklılık anlamlı bulunmamıştır. Gıdalara özel önde gelen endişe kaynaklarında; yumurta için organik olmaması (%73), taze sebze (%83,2) ve meyve için (%82,4) pestisit kalıntısı, tavuk eti için hormonlu olması (%80,0), çiğ süt için kaynağının belirsizliği (%68,8), pastörize süt için ısıl işlem görmesi (%70), konserve gıdalar için içeriğindeki civa içeriği (%74,4) ve kırmızı et için doymuş yağ oranının yüksek olması (%66,4) ilk sırada yer almıştır. Genel olarak tüketicilerin gıda satın almada en önemli endişe sebebinin sağlık (%18,5) olduğu görülmüştür. Birçok kronik hastalığın önlenmesinde gıda seçiminin önemi göz önünde bulundurulduğunda tüketicilerin sağlıklı gıdaya ulaşmada endişe kaynaklarının ve sebeplerinin ortadan kaldırılabilmesi için sağlık profesyonelleri tarafından doğru bilgilendirme yapılması önemlidir.

Foods are of great importance for individuals to lead a healthy, quality life and to prevent many chronic diseases. The aim of this study was to determine the sources of concern of consumers in food selection and to investigate the effects of these concerns on food choices. Ethics committee approval and permission were obtained for the study which was conducted with 125 consumers online from March to April 2019. In this context in order to determine consumers' levels of concern `State and Trait Anxiety Scale` was applied. Then a questionnaire including the socio-demographic characteristics, height and weight of the consumers prepared by the researcher was questioned about the frequency of purchasing, which foods they were concerned about and the reasons for these concerns. Statistical analysis was performed using the SPSS Statistics 22.0 program. While all female consumers are in the 18-64 age range, %98,5 of male consumers are in this range. The media (%36,6) was the first reason between the source of concern for food. There was no significant difference between state and trait anxiety scores depending on gender and BMI. The sources of concern for specific to foods; not organic for eggs (%73,6), pesticide residues for fresh vegetable (%83,2) and fruit (%82,4), hormone in for chicken and meat (%80,0), the uncertainty of the source of for raw milk (%68,8), heat treatment for pasteurized milk (%70) and high saturated fat content for red meat (%66,4). In general, health (%18,5) was the most important cause of concern for consumers when buying food. Considering the importance of food choice in the preventing of many chronic diseases, it is important that health professionals are informed correctly in order to eliminate the causes and cause of concern for consumers in accessing health food.